Hier volgt de route van de “Acht van Tienray”
De “Acht van Tienray” is ongeveer 9 kilometer lang.
Tienray is één van de zes dorpen van de gemeente Meerlo-Wanssum. Het oudste gevonden document over het dorp dateert van 1339 en heeft betrekking op de molen, die in de negentiende eeuw afgebroken is.
Tienray is een bedevaartsoord sinds 1440. In 1874 kwam daar nog de verering voor Maria van Lourdes bij en kreeg het dorp in 1877 de naam “Klein Lourdes”.
De kerk is overdag open voor gebed en het echte Lourdeswater is steeds voorradig.
Tijdens de wandeling kunt U zowel op de Spoorstraat als de Swolgenseweg nog huisjes zien, waarin vroeger de steenfabrieksarbeiders gewoond hebben. Twee steenfabrieken, die in 1914 opgericht waren zijn inmiddels verdwenen en hebben plaats gemaakt voor andere vormen van werkgelegenheid en bewoning.
De wandelroute
Het startpunt van de wandelroute is de parkeerplaats bij het voormalige klooster.
Route A (4 ½ km). Deze route is minder geschikt voor minder – validen.
Het klooster
Het klooster is gebouwd in 1909 door de Missiezusters van het Kostbaar Bloed uit Aerle Rixtel. De zusters waren zelfvoorzienend door de aanwezigheid van een boerderij met groenten, fruit en vee. In het klooster werd vanaf 1910 onderwijs gegeven aan kinderen van vier tot achttien jaar, er kwam een consultatiebureau en een ziekenzaaltje in.
U neemt het pad tussen de kerk en de Saksische boerderij.
De kerk dateert van 1950. Architectenbureau Van Beek uit Eindhoven maakte het ontwerp en de aannemer was de firma Gerats en Zoon uit Blerick. In de kerk vindt U een Lourdesgrot en veel kunst van Charles Eijck en de kerk is overdag geopend.
U komt langs enkele kruiswegstaties en de vroegere winkel van de parochie.
In “De winkel” (1908) werden vroeger devotionalia verkocht zoals beeldjes, rozenkransen, maar vooral Lourdeswater. Vóór die winkel staat een beeldengroep gemaakt in het atelier van Thissen in Roermond.
In de witte boerderij rechts van U woonde vroeger de koster. Hij dreef daarnaast als landbouwer samen met zijn vrouw hotel restaurant café “Klein Lourdes”. Het hotel had veertien bedden en veertig slaapplaatsen op stro.
Op de verharde weg gaan we rechtsaf in de richting van de Groote Molenbeek. Over de brug gaat U rechtsaf en vóór het kruisbeeld neemt U het veegpad langs de beek.
Het herinneringskruis
Dit kruis is geschonken door de Missiezusters van het Kostbaar Bloed bij hun vertrek in het najaar van 2004.
Van hieruit ziet U links het heemkundig museum Sorghvliet met stijlkamers, koetsen enz. Het is geopend op dinsdag- en donderdagmiddag en op afspraak. (0478-691468)
U vervolgt Uw weg langs de beek en komt langs vistrappen.
In het jaar 2000 heeft men de beek weer laten meanderen met hier en daar een breed winterbed.
De kluus
Nauw verweven met de kapel van Tienray is het verhaal over een kluizenaar, die voor de kapel gezorgd zou hebben. Nadat hij uit zijn slaap ontwaakte, zou de kapel er ineens gestaan hebben. In Tienray is sprake van een boerderij, die in de volksmond “de kluus” genoemd werd. Dat is de woonboerderij, die U links ziet. De oorspronkelijke kluus heeft echter in deze omgeving gestaan.
Het brugje
Vanaf de kluus liep een paadje over een brugje naar de kapel. Het paadje is bij de ruilverkaveling in 2002 opgeheven. Bij de reconstructie van de beek werden de palen van dat brugje blootgelegd. Op de achtergrond kunt U er nog enkele zien staan. De Stichting Ring in Amersfoort stelde vast, dat de onderzochte palen afkomstig waren van een boom die in de winter van 1582/1583 geveld was.
Ga over het brugje, maar pas op, het kan glad zijn. Daarna linksaf, blijf rechts van de beek lopen. U passeert een betonnen brug.
Het Roomsch Katholiek Vakantiehuis Sint Anna
In kleine inhammen met stilstaand water hebben kikkers, padden en salamanders gelegenheid hun eieren af te zetten. Achter het wilgenbosje links is een grote peddenpoel, die vroeger de oude loop van de beek was.
Het voormalige vakantiehuis Sint Anna in Meerlo was lang een trekpleister voor jong en oud. De jeugd vermaakte zich in de enige speeltuin in de verre omgeving, terwijl de ouders te gast waren in het café restaurant. Veel gegoede mensen uit de Randstad brachten er hun vakantie door. Lijn 29 van Venray naar Venlo kwam er langs en op verzoek stopten de chauffeurs van Het Centrum uit Horst vlak voor de inrit. Joosten deed zijn uiterste best en organiseerde veel activiteiten ook met de kermis. Bovendien legde hij op zijn perceel mooie wandelroutes aan, die in het groen verscholen lagen. De familie was erg op Tienray gericht en schonk twee klokken die tijdens de oorlog door de Duitsers gevorderd werden.
De voormalige watermolen
De molen “Delshout” was eigendom van de Heren van Meerlo en Tienray. In de zuidgevel ziet U de muurijzers M,A,Bs,V en H. Die letters staan voor Margaretha Anna barones van Haeften.
In de oostgevel kunt U nog zien, waar het vroegere onderslagrad gezeten heeft en in de westgevel staat het jaartal 1839. In dat jaar liet de barones de watermolen die in slechte staat verkeerde in steen herbouwen en uitbreiden met een hofstede. In 1911 werd de oliemolen een korenmolen, die in gebruik geweest is tot 1943 met Gerard Hendrix als molenaar. Hij verkocht de molen aan Henricus Hendriks, die er in 1946 een woonhuis van maakte.
Ga hier linksaf en ga bij de verharde weg linksaf en hou het rechter pad aan. Eerste weg rechtsaf (graspad) tot verharde weg.
U passeert aan Uw rechterhand één van de grootste legkippenbedrijven van Nederland. U bevindt zich in een gebied, waar veel archeologische vondsten gedaan zijn.
Op de verharde weg gaat U linksaf richting Tienray.
Het kruis
Dit kruis werd uit dankbaarheid opgericht door Hay en Mie van den Munckhof – Jeuken. Het kruishout is vervaardigd door Hay en is een getrouwe kopie van het kruis op de vroegere Calvarieberg in Tienray.
Na vijftig meter bent U “Op de Doos”. Ook hier zijn veel archeologische vondsten gedaan, onder andere prachtige pijlpunten, bijlen en urnen.
De Boerderij met poel rechts ligt achter een beukenheg verscholen. Deze woning is de oudste boerderij van Tienray en is door de huidige bewoners van de ondergang gered.
Na deze boerderij met kikkerpoel rechtsaf, het kruiswegpad in.
Het kruiswegpark.
Het kruiswegpark is in 1912 aangelegd door pastoor Von Bönninghausen. De reliëfs zijn vervaardigd in het kunstatelier van Carl Walter in Trier. De kapelletjes zijn ontworpen door Caspar Franssen uit Roermond en hebben alle een verschillende vorm. In de periode 1996 – 2005 heeft een grote restauratie plaatsgevonden door een vijftigtal vrijwilligers.
Diverse reliëfs zijn vernieuwd. In de omgeving van de kerk vindt U de overige staties.
Voor de vierde statie gaat U linksaf.
Op het pad van boomschors ziet U links nog een oude boerderij. Deze boerderij droeg vroeger de naam “Mussenveer”. Die naam geeft aan, dat er een mogelijkheid was om over de beek te komen. Die overgang kwam en komt nog regelmatig onder water te staan.
Op de verharde weg rechtsaf over de brug, de Burgemeester van de Berghlaan. Deze laan blijven volgen tot de voorrangsweg. Ga hier rechtsaf.
Route B (4 ½ km)
De Spoorstraat
In deze straat lagen vroeger bijna twintig cafés. Drie ervan hadden een weegbrug om de landbouwproducten te wegen, die op het station afgeleverd moesten worden. De boerenkarren stonden regelmatig vanaf de kerk in een lange file tot het laad- en losperron.
In het huis op nummer 8 woonde tijdens de oorlog kraamverzorgster Hanna van de Voort met haar ouders. Via dit “huis met het trapje” konden veel Franse krijgsgevangenen ontsnappen naar Frankrijk. Ook bracht Hanna samen met Nico Dohmen uit Kampen 123 joodse kinderen in Tienray en omgeving onder. Aan het huis vindt U een plaquette die ons aan dat verzetswerk herinnert.
Bij nummer 35 kunt U de Kerkhoflaan in richting kerkhof gaan (500 m).
Het kerkhof
Het kerkhof is aangelegd in 1928 nadat Tienray een zelfstandige parochie was geworden. Het bijzondere aan deze dodenakker is, dat er een dubbele omloop is met de kapelletjes van de Zeven Smarten van Maria.
Terug naar de Spoorstraat en de weg vervolgen.
U komt langs boerderij de Molenhof (nummer 68), verwijzend naar de voormalige korenmolen.
Voor de spoorlijn linksaf, Stationslaan.
Het Stationskoffiehuis (vanaf de kerk ongeveer 1.000 m)
Dit voormalig hotel café restaurant werd gebouwd door A.A. baron Quarles de Quarles uit Amersfoort en werd in gebruik genomen op 19 mei 1873. Omstreeks 1900 had het voor de gasten tien bedden en twintig plaatsen op stro. Deze slaapgelegenheden waren nodig voor de duizenden pelgrims, die jaarlijks Klein-Lourdes bezochten. Er was een fouragehandel bij gevestigd met weegbrug.
Het station
De architect van het stationsgebouw was M.A. Wadenoyen. De Maaslijn van Nijmegen naar Roermond is in 1883 in gebruik genomen. De spoorlijn werd “het heilige lijntje” genoemd vanwege de vele bedevaartsoorden erlangs en de vele gebeden en gezangen die in de trein ten gehore werden gebracht. Er kwamen veel pelgrims uit Duitsland en het westen van Nederland. De Nederlandse Spoorwegen hebben in 1938 een einde gemaakt aan het personenvervoer.
Ga voor het voormalige station linksaf.
Op T-splitsing rechtsaf. Zijpaden negeren.
U komt nu langs een oude voetbalveld.
Op T-splitsing bij de varkensstal rechtsaf, Meerlosebaan.
Over deze weg trokken waarschijnlijk vroeger de Romeinen en de Staatse troepen, die Venlo en Roermond op de Spanjaarden gingen veroveren in 1632.
Eerste weg links. Deze weg volgen tot de verharde weg bij het tehuis voor.
Links en rechts ziet U stuifduinen. Zijpaden negeren.
’t Raayke
Dit kort verblijf tehuis voor kinderen is gebouwd in 1969 en is regelmatig aangepast aan de eisen van de tijd.
De weg oversteken, Kleiweg.
Via de Kleiweg en Donkerhofsteeg vonden kleitransporten plaats. Aanvankelijk trokken paarden de kleitrams, later werden locomotiefjes in gebruik genomen. De twee steenfabrieken gebruikten elk een eigen smalspoor en de klei werd gehaald op de Gun en de Donk.
Eerste weg linksaf, Donkerhofsteeg. Bij wegkruis rechtsaf Swolgenseweg.
Het wegkruis.
Dit wegkruis is in 1940 door Rutten Gradus geplaatst in de hoop, dat zijn zoon Jacob zou genezen. Het oorspronkelijke kruis is einde jaren zestig verdwenen. Herplaatst in 2004.
Tweede weg rechts, Pastoor Dinckelsstraat. Na vijftig meter komt U langs het Hanna van de Voortplein met oorlogsmonument.
Het monument
Het monument is vervaardigd door Elly van de Broek uit Malden. Het symboliseert schuilende kinderen. Hanna heeft samen met Nico Dohmen een veilig schuiladres gevonden in Tienray en naaste omgeving voor veel joodse kinderen. De pleeggezinnen liepen daarbij grote risico’s.
Ga terug naar de Pastoor Dinckelsstraat en vervolg Uw weg naar links. Ga linksaf en op T-splitsing rechtsaf. Eerste weg linksaf Zonnehof.
Zonnehof
Dit complex bestaat uit twee ringen met in totaal vierenveertig woningen voor zelfstandig wonende senioren. De eerste ring ontstond in 1971. Architectuur Stedenbouw uit Venlo ontwierp het complex dat doet denken aan de vroegere hofjes. Mart Peeters uit Swolgen was de aannemer. Het Dienstencentrum waar U langs komt is de vroegere boerderij van het klooster.
Terug naar de Bernadettelaan en rechtsaf richting kerk. Voor de kerk rechtsaf, Kloosterstraat.
De kosterswoning
De woning op nummer 6 is als toekomstige pastorie in 1914 onder architectuur van J.M. Keijzers uit Horst gebouwd door Van Neerven uit Meerlo. Als pastorie heeft ze echter nooit gefungeerd. In Tienray is deze woning vooral bekend als “kosterswoning”.
Even verderop staat de voormalige pastorie en het voormalige Sint Josephklooster, het startpunt.
Bronnen: Archieven van Wiel Nabben en Harrie Raaijmakers.